EEG Nedir? Kimlere Uygulanır?
EEG (Elektroensefalografi): Hastanın saçlı derisine yerleştirilen elektrotlar vasıtasıyla beynin elektriksel faaliyetlerinin kayıt edilmesini sağlayan fizyolojik bir yöntemdir. EEG, beyni etkileyen bazı durumların teşhis edilmesine ve izlenmesine yardımcı olur.
Çoğunlukla tekrarlayan nöbetlerle seyreden epilepsi hastalığının tanısı ve takibinde kullanılır. Demans, Baş yaralanmaları, Beyin tümörleri, Ensefalit, Uyku bozuklukları, Bilinç değişiklikleri, Koma, Hiperaktivite ve bazı psikiyatrik hastalıkların ayrıcı tanısında da EEG kullanılabilir.
Normal EEG; uygun bir ortamda, gözleri kapalı, istirahat halinde, uyanık durumdaki kişilere uygulanır. Tetkik sırasında hastanın tok, saçları temiz, dinlenmiş, ilaçlarını almış, rahat durumda olması istenir.
EEG tetkikine başlamadan önce kafa derisi temizlenir ve elektrotlar özel, iletken bir yapıştırıcıyla kafa derisine bağlanır. Beyin elektriksel aktivitesi EEG cihazı aracıyla bilgisayara dalgalar şeklinde kaydedilir. Bu sırada hastaya herhangi bir elektrik, radyasyon gibi bir uyaran verilmez. Hastaya hiçbir zararı yoktur. Sadece beyin elektriksel aktivitesi kaydedilir. Kayıtlama yaklaşık 20-40 dakika sürer. EEG cihazı tarafından büyütülerek bilgisayara aktarılmış EEG dalgaları uzman doktor tarafından yorumlanarak raporlanır.
EEG dalgaları; gözler kapalı, dış uyaranlardan korunmuş, uyanık, istirahat halindeki erişkinlerde standarttır. Herkeste ortak özellikler gösterir. Beynin ön bölgelerinde düşük amplütütlü beta dalgaları, orta ve arka bölgelerinde alfa dalgaları kaydedilir. Gözler açıldığından alfa dalgaları beta dalgalarına dönüşür. EEG dalgaları yorumlanırken normal dalgalar ve normalden sapmalar raporlanır.
Uykuda EEG dalgaları normalden oldukça farklıdır. Uyku evrelerine göre değişiklik gösterir. Bebeklerde de beyin gelişimi tamamlanmadığından normal EEG dalgaları erişkinlerden farklıdır. Yeni doğandan erişkine kadar beyin gelişimine eşlik eden EEG dalgaları özellikler gösterir.
EEG kaydı raporlanırken çocuk EEG’si, Uyku EEG’si özellikleri ile tanımlanmalı, erişkin EEG’sinden ayrımı kesin olarak yapılmalıdır.
EEG kaydı sırasında anormal dalgalar bazen görülmeyebilir. Anormal dalgaları ortaya çıkarmak için çeşitli aktivasyon yöntemleri uygulanır. En çok uygulananlar, göz açıp-kapama, hızlı nefes alıp-verme, değişik frekanslarda ışık verme, uykusuz bırakma, uyku-uyanıklık kayıtlarını değerlendirme, uykuya geçiş kayıtlarını incelemedir.
Bebekleri uyanık olarak kaydetmek zor olduğundan genelde uyku kayıtları tercih edilir. Erişkinlerde de bazı epilepsi nöbetlerinin ayırımı için, bazı davranış anormalliklerinin tanısı için uyku EEG’si gerekli olabilir. Normal EEG yaklaşık bir saatte tamamlanırken, uyku EEG’leri yaklaşık 3 saat, bazen tüm gece olarak kaydedilir. Uyanık ya da uyku EEG’lerinin tamamında aktivasyon yöntemleri uygulanıyor.
Tüm EEG Laboratuvarlarında ortak terimler kullanılıyor. Rutin EEG: Yaklaşık 20-40 dakika süren uyanık, istirahat halinde, gözler kapalı kayıtlamadır. Göz açıp kapatma, derin nefes alıp verme, fotik sitümülasyon aktivasyonları uygulanır.
Uyku EEG: Genelde öğlen saatlerinde spontan uyku tercih ediliyor. Uyanık olarak, sessiz, karartılmış bir odada, yatar pozisyonda EEG kaydı başlatılıyor. Hastanın uyuması bekleniyor. Yaklaşık 3 saatlik kayıt yapılıyor. Sonrasında aktivasyon yöntemleri uygulanıyor.
Çocuk EEG: Yaşına uygun hazırlıklar yapıldıktan sonra, bebeklerde annelerin eşliğinde uyku-uyanık EEG kayıtları yapılmaya çalışılıyor. 6 aylıktan küçük bebeklerde fotik sitümülasyon uygulanmıyor.
Tüm Gece Uyku EEG: Normal uyku saatlerinde genelde gece 22.00 den sabah 8.00 saatlerine kadar devamlı kayıt yapılıp sabahleyin de aktivasyon yöntemleri uygulanıyor.
